مقاله بررسی سهام (بورس)

مقاله بررسی سهام (بورس)در 55 صفحه ورد قابل ویرایش 

مقدمه

رونق اقتصادی و افزایش سطح درآمد ملی در چند سال اخیر از طرفی باعث بالارفتن سطح مصرف و در نتیجه رونق واحدهای تولیدی و اقتصادی و از طرف دیگر، موجب فزونی میزان پس انداز خانواده ها و رونق سرمایه گذاری شده است. تعادل نسبی بازار و مهار تورم، باعث شده كه سرمایه ها از حوزه دارایی های مشهود مانند طلا و اتومبیل به سمت دارایی های مالی نظیر سپرده گذاری در بانك ها و خرید اوراق بهادار و سهام سرازیر شود. بدین ترتیب سرمایه گذاری در فعالیت سودده اقتصادی و تولیدی،‌خود باعث بالا رفتن سطوح درآمدی و قدرت خرید شده و از طرفی افزایش تعداد فعالیت واحدهای تولیدی و خدماتی،‌منجر به عرضه محصولات و خدمات بهتر و رقابتی تر گشته است.

آشنایی با نهادهایی كه در چرخه رونق اقتصادی از اهمیت بالایی برخوردارند، برای همگان مفید است. از آن جهت كه این آشنایی باعث می گردد تا سرمایه ها براستی در جایگاه خود به گردش درآید و فرصتها بدرستی در دسترس همگان قرار گیرد. آشنایی با بازار بورس سهام و كالا از جمله مهمترین این موارد است. بورس اوراق بهادار به عنوان بازار سازمان یافته و متشكل، گردش سرمایه و سهام و اوراق بهادار را تسهیل می نماید. بسیاری از پس اندازها و سرمایه ها ، مستقیماً از طریق صاحبان سرمایه یا غیرمستقیم از طریق بانك ها، شركت ها و صندوق های سرمایه گذاری در نهایت در این بازار به گردش درآمده و در فعالیت های اقتصادی مشاركت می نمایند.

بورس كالا نیز بازار یكپارچه و سازمان یافته ای است كه در آن خریداران و فروشندگان، تولیدكنندگان و مصرف كنندگان، دلالان و معامله گران به گردش و داد و ستد كالا كمك كرده، در نتیجه قیمت ها به تعادل رسیده و ریسك و مخاطره موجود در بازار، هم برای تولیدكننده و هم برای مصرف كننده نهایی به حداقل می رسد.

سرمایه گذاری

        ·سرمایه

        · بازار سرمایه

        · سرمایه گذاری

        · انواع سرمایه گذاری

        · ریسك و بازده

        · بورس

با شروع زندگی جمعی انسانها،‌علم اقتصاد پا به عرصه وجود نهاد. آنجا كه هر فرد یا خانواده در ازای كار و خدمت یا عرضه كالا و محصول، پاداش و مزدی می ستاند. كشاورزی كه گندم مازاد بر مصرفش را عرضه می كرد، می توانست دیگر اقلام مورد نیاز خود را دریافت نماید. در واقع كشاورز دریافته بود كه اگر بخواهد به تنهایی كلیه مایحتاج خود را تأمین نماید، ناچار است به كیفیت پایین دست ساخته های خود قانع باشد و حتی مجبور شود دست از بعضی از نیازمندی هایش بشوید.

شاید جزء اولین یافته های انسان در زندگی جمعی بود كه می توانست به جای آنكه خودش نخ بریسد، پارچه ببافد، كشاورزی و گله داری كند، به شكار برود و ... ، از آنجا كه در موقعیت بهتری برای كشاورزی بود (مثلا زمین كشاورزیش در كنار رودخانه قرار داشت یا خاك آن حاصلخیزتر بود)، با كیفیت بهتر و مقدار بیشتری محصول تولید كند و اجازه دهد دیگرانی كه در موقعیت بهتری برای شكار هستند برای خودشان و او شكار كنند. بنابراین كافی است او محصولات خود را با شكار، پارچه و دام همسایگان خود معاوضه نماید. این نوع مبادله كالا به كالا كه داد و ستد پایاپای نامیده می شود، پایه و اساس تمامی داد و ستدهای امروزی است.

این نوع معامله با وجود سادگی، مشكلاتی نیز دارد. عرضه كننده كالا باید همان موقع معامله را پایاپای كند. در صورتی كه شاید كالای طرف مقابل را نه در این زمان بلكه حتی در فصل دیگر احتیاج داشته باشد. دامنه این نوع معاملات از لحاظ زمانی و مكانی نیز بسیار محدود است، چرا كه نه شكار شكارچی تا فصل دروی گندم سالم می ماند و نه كشاورز می تواند محصول خود را برای مبادله به شهرهای دوردست بفرستد.

چنین بود كه كالای كمكی سومی وارد داد و ستدهای پایاپای شد كه تا حد زیادی مشكلات را برطرف می نمود. كالای استاندارد و مورد قبول همگان، دارای ارزش تقریباً ثابت و قابل اتكا، با توانایی بالا برای مبادله با هر نوع كالا و خدمات و قابل حمل و نقل و ذخیره و نگهداری، طلا و مسكوكات آن. با اتكا به این كالای كمكی كه اكنون پول نماینده آن است،‌طرف دیگر تمامی داد و ستدها جای خود را به آن دادند. كشاورزی كه كالایی برای عرضه دارد، در یك طرف بازار كالای خود را با پول معاوضه می نماید و در طرف دیگر بازار همان پول را به ازای پارچه و دام مورد نیاز خود می پردازد. اكنون مقیاسی همگانی و قابل فهم وجود دارد كه تمامی كالاها و خدمات را با آن بسنجند.

اكنون می توان پول را به جای هر كالا یا خدماتی ذخیره و پس انداز كرد، به شهر دیگری برد و هر جا و هر زمان كه نیاز باشد به كالا و یا خدماتی دیگر تبدیل نمود. میزان پول نزد هر كس قدرت خرید او رانشان می دهد. پس انداز پول به معنی ذخیره توانایی خرید كالا و خدمات است.

ریسك و بازده 

اصل ثابتی در فرهنگ سرمایه گذاری وجود دارد و آن اینكه سرمایه از ریسك و خطر گریزان است و به سوی بازده و سود تمایل دارد. این چنین است كه سرمایه گذاران از ورود سرمایه شان به جایی كه خطر و ریسك وجوددارد یا افق نامشخصی در برابر سود و اصل سرمایه شان هست، امتناع می كنند. اما آیا می توان جایی را برای سرمایه گذاری یافت كه ریسك نداشته باشد؟

ریسك و خطر از دست دادن اصل و فرع سرمایه در همه جا هست، بعضی سرمایه گذاری ها پرخطرترند و بعضی كم خطرتر. سرمایه گذار با توجه به میزان خطر و ریسك سرمایه گذاری، انتظار سود و بازده متناسبی دارد. اگر سرمایه اش را در جای كم خطرتری به فعالیت می اندازد، باید از صاحب سرمایه ای كه خطرپذیر بوده و پول خود را در فعالیت پر ریسك بكار می اندازد، انتظار بازده كمتری را داشته باشد.

افراد در تجزیه و تحلیل هایی كه انجام می دهند در نهایت امید دارند كه با توجه به ریسك سرمایه گذاری، بازده متناسب با آن را به دست آورند. هر پروژه سرمایه گذاری باید برای رسیدن به اهداف مورد نظر، این فرآیند را طی كند. یك سرمایه گذاری منسجم مستلزم تجزیه و تحلیل اهداف و شرایط موجود و سپس تصمیم گیری در خصوص نحوه انجام آن می باشد. در نظر گرفتن این موضوع می تواند از بسیاری از خسارت ها جلوگیری كرده و باعث بیشتر شدن بازده سرمایه گذاری شود. در شرایط تعادل بازار، بازده بالا همواره ریسك بالاتری را نیز به دنبال خواهد داشت. این موضوع موجب می شود كه همواره تصمیم گیری جهت سرمایه گذاری براساس روابط میان ریسك و بازده صورت گیرد و یك سرمایه گذار همواره دو فاكتور ریسك و بازده را در تجزیه و تحلیل و مدیریت سبد سرمایه گذاریهای خود مورد نظر قرار دهد. میزان سود (زیان) جاری یك سرمایه گذاری به اضافه افزایش (كاهش) ارزش اصل دارایی را بازده گویند كه معمولاً نسبت به قیمت تمام شده ابتدای سرمایه گذاری انجام شده محاسبه و به درصد بیان می شود: ذیلاً مقایسه بازدهی یك دلار سرمایه گذاری در سال 1800 میلادی و نمودار تغییرات آن تا سال 2000 ارائه شده است. ارزش یك دلار مذكور در سال 2000 برای سهام 47/7 میلیون دلار، اوراق قرضه 744،10 دلار، طلا 11 دلار و كالای كشاورزی 13 دلار بوده است.

برای ریسك نیز تعاریف متعددی وجود دارد. از جمله اینكه ریسك میزان اختلاف بازده واقعی از بازده مورد انتظار می باشد. سرمایه گذاری در هر حوزه اقتصادی، میزان مشخصی از بازده را مورد انتظار قرار می دهد. احتمال تغییر این میزان بازده و دامنه احتمالی تغییرات بازده در سرمایه گذاری مورد نظر، ریسك و خطر آن نامیده می شود. با توجه به این تعریف می توان گفت كه ریسك اوراق مشاركت دولتی با سود و سررسید معین بسیار پایین می باشد. چون احتمال كمی وجود دارد كه دولت نسبت به بازخرید اوراق و انجام تعهدات خود ناتوان باشد. اما آیا انتخاب یك سرمایه گذاری با ریسك پایین بهترین انتخاب است؟

پاسخ این پرسش به روحیات افراد بستگی دارد. اینكه فرد تا چه حد محافظه كار و از ریسك و خطر گریزان است و یا تا چه حد به استقبال فرصتهای پرخطرتر ولی با بازده بالاتر می رود. از آنجا كه در بازار سرمایه، تحمل ریسك بیشتر، اغلب به معنی انتظار دریافت بازده بیشتری نیز می باشد، پذیرش ریسك كار غیرمنطقی نخواهد بود. در واقع هیچ وقت بدون قبول ریسك بالاتر نمی توان سود بیشتری كسب كرد. بنابراین پیش از تصمیم گیری در مورد سرمایه گذاری، باید میزان بازده و ریسك مورد انتظار را در نظر گرفت.

مقدمه

رونق اقتصادی و افزایش سطح درآمد ملی در چند سال اخیر از طرفی باعث بالارفتن سطح مصرف و در نتیجه رونق واحدهای تولیدی و اقتصادی و از طرف دیگر، موجب فزونی میزان پس انداز خانواده ها و رونق سرمایه گذاری شده است. تعادل نسبی بازار و مهار تورم، باعث شده كه سرمایه ها از حوزه دارایی های مشهود مانند طلا و اتومبیل به سمت دارایی های مالی نظیر سپرده گذاری در بانك ها و خرید اوراق بهادار و سهام سرازیر شود. بدین ترتیب سرمایه گذاری در فعالیت سودده اقتصادی و تولیدی،‌خود باعث بالا رفتن سطوح درآمدی و قدرت خرید شده و از طرفی افزایش تعداد فعالیت واحدهای تولیدی و خدماتی،‌منجر به عرضه محصولات و خدمات بهتر و رقابتی تر گشته است.

آشنایی با نهادهایی كه در چرخه رونق اقتصادی از اهمیت بالایی برخوردارند، برای همگان مفید است. از آن جهت كه این آشنایی باعث می گردد تا سرمایه ها براستی در جایگاه خود به گردش درآید و فرصتها بدرستی در دسترس همگان قرار گیرد. آشنایی با بازار بورس سهام و كالا از جمله مهمترین این موارد است. بورس اوراق بهادار به عنوان بازار سازمان یافته و متشكل، گردش سرمایه و سهام و اوراق بهادار را تسهیل می نماید. بسیاری از پس اندازها و سرمایه ها ، مستقیماً از طریق صاحبان سرمایه یا غیرمستقیم از طریق بانك ها، شركت ها و صندوق های سرمایه گذاری در نهایت در این بازار به گردش درآمده و در فعالیت های اقتصادی مشاركت می نمایند.

بورس كالا نیز بازار یكپارچه و سازمان یافته ای است كه در آن خریداران و فروشندگان، تولیدكنندگان و مصرف كنندگان، دلالان و معامله گران به گردش و داد و ستد كالا كمك كرده، در نتیجه قیمت ها به تعادل رسیده و ریسك و مخاطره موجود در بازار، هم برای تولیدكننده و هم برای مصرف كننده نهایی به حداقل می رسد.

سرمایه گذاری

        ·سرمایه

        · بازار سرمایه

        · سرمایه گذاری

        · انواع سرمایه گذاری

        · ریسك و بازده

        · بورس

با شروع زندگی جمعی انسانها،‌علم اقتصاد پا به عرصه وجود نهاد. آنجا كه هر فرد یا خانواده در ازای كار و خدمت یا عرضه كالا و محصول، پاداش و مزدی می ستاند. كشاورزی كه گندم مازاد بر مصرفش را عرضه می كرد، می توانست دیگر اقلام مورد نیاز خود را دریافت نماید. در واقع كشاورز دریافته بود كه اگر بخواهد به تنهایی كلیه مایحتاج خود را تأمین نماید، ناچار است به كیفیت پایین دست ساخته های خود قانع باشد و حتی مجبور شود دست از بعضی از نیازمندی هایش بشوید.

شاید جزء اولین یافته های انسان در زندگی جمعی بود كه می توانست به جای آنكه خودش نخ بریسد، پارچه ببافد، كشاورزی و گله داری كند، به شكار برود و ... ، از آنجا كه در موقعیت بهتری برای كشاورزی بود (مثلا زمین كشاورزیش در كنار رودخانه قرار داشت یا خاك آن حاصلخیزتر بود)، با كیفیت بهتر و مقدار بیشتری محصول تولید كند و اجازه دهد دیگرانی كه در موقعیت بهتری برای شكار هستند برای خودشان و او شكار كنند. بنابراین كافی است او محصولات خود را با شكار، پارچه و دام همسایگان خود معاوضه نماید. این نوع مبادله كالا به كالا كه داد و ستد پایاپای نامیده می شود، پایه و اساس تمامی داد و ستدهای امروزی است.

این نوع معامله با وجود سادگی، مشكلاتی نیز دارد. عرضه كننده كالا باید همان موقع معامله را پایاپای كند. در صورتی كه شاید كالای طرف مقابل را نه در این زمان بلكه حتی در فصل دیگر احتیاج داشته باشد. دامنه این نوع معاملات از لحاظ زمانی و مكانی نیز بسیار محدود است، چرا كه نه شكار شكارچی تا فصل دروی گندم سالم می ماند و نه كشاورز می تواند محصول خود را برای مبادله به شهرهای دوردست بفرستد.

چنین بود كه كالای كمكی سومی وارد داد و ستدهای پایاپای شد كه تا حد زیادی مشكلات را برطرف می نمود. كالای استاندارد و مورد قبول همگان، دارای ارزش تقریباً ثابت و قابل اتكا، با توانایی بالا برای مبادله با هر نوع كالا و خدمات و قابل حمل و نقل و ذخیره و نگهداری، طلا و مسكوكات آن. با اتكا به این كالای كمكی كه اكنون پول نماینده آن است،‌طرف دیگر تمامی داد و ستدها جای خود را به آن دادند. كشاورزی كه كالایی برای عرضه دارد، در یك طرف بازار كالای خود را با پول معاوضه می نماید و در طرف دیگر بازار همان پول را به ازای پارچه و دام مورد نیاز خود می پردازد. اكنون مقیاسی همگانی و قابل فهم وجود دارد كه تمامی كالاها و خدمات را با آن بسنجند.

اكنون می توان پول را به جای هر كالا یا خدماتی ذخیره و پس انداز كرد، به شهر دیگری برد و هر جا و هر زمان كه نیاز باشد به كالا و یا خدماتی دیگر تبدیل نمود. میزان پول نزد هر كس قدرت خرید او رانشان می دهد. پس انداز پول به معنی ذخیره توانایی خرید كالا و خدمات است.

ریسك و بازده 

اصل ثابتی در فرهنگ سرمایه گذاری وجود دارد و آن اینكه سرمایه از ریسك و خطر گریزان است و به سوی بازده و سود تمایل دارد. این چنین است كه سرمایه گذاران از ورود سرمایه شان به جایی كه خطر و ریسك وجوددارد یا افق نامشخصی در برابر سود و اصل سرمایه شان هست، امتناع می كنند. اما آیا می توان جایی را برای سرمایه گذاری یافت كه ریسك نداشته باشد؟

ریسك و خطر از دست دادن اصل و فرع سرمایه در همه جا هست، بعضی سرمایه گذاری ها پرخطرترند و بعضی كم خطرتر. سرمایه گذار با توجه به میزان خطر و ریسك سرمایه گذاری، انتظار سود و بازده متناسبی دارد. اگر سرمایه اش را در جای كم خطرتری به فعالیت می اندازد، باید از صاحب سرمایه ای كه خطرپذیر بوده و پول خود را در فعالیت پر ریسك بكار می اندازد، انتظار بازده كمتری را داشته باشد.

افراد در تجزیه و تحلیل هایی كه انجام می دهند در نهایت امید دارند كه با توجه به ریسك سرمایه گذاری، بازده متناسب با آن را به دست آورند. هر پروژه سرمایه گذاری باید برای رسیدن به اهداف مورد نظر، این فرآیند را طی كند. یك سرمایه گذاری منسجم مستلزم تجزیه و تحلیل اهداف و شرایط موجود و سپس تصمیم گیری در خصوص نحوه انجام آن می باشد. در نظر گرفتن این موضوع می تواند از بسیاری از خسارت ها جلوگیری كرده و باعث بیشتر شدن بازده سرمایه گذاری شود. در شرایط تعادل بازار، بازده بالا همواره ریسك بالاتری را نیز به دنبال خواهد داشت. این موضوع موجب می شود كه همواره تصمیم گیری جهت سرمایه گذاری براساس روابط میان ریسك و بازده صورت گیرد و یك سرمایه گذار همواره دو فاكتور ریسك و بازده را در تجزیه و تحلیل و مدیریت سبد سرمایه گذاریهای خود مورد نظر قرار دهد. میزان سود (زیان) جاری یك سرمایه گذاری به اضافه افزایش (كاهش) ارزش اصل دارایی را بازده گویند كه معمولاً نسبت به قیمت تمام شده ابتدای سرمایه گذاری انجام شده محاسبه و به درصد بیان می شود: ذیلاً مقایسه بازدهی یك دلار سرمایه گذاری در سال 1800 میلادی و نمودار تغییرات آن تا سال 2000 ارائه شده است. ارزش یك دلار مذكور در سال 2000 برای سهام 47/7 میلیون دلار، اوراق قرضه 744،10 دلار، طلا 11 دلار و كالای كشاورزی 13 دلار بوده است.

برای ریسك نیز تعاریف متعددی وجود دارد. از جمله اینكه ریسك میزان اختلاف بازده واقعی از بازده مورد انتظار می باشد. سرمایه گذاری در هر حوزه اقتصادی، میزان مشخصی از بازده را مورد انتظار قرار می دهد. احتمال تغییر این میزان بازده و دامنه احتمالی تغییرات بازده در سرمایه گذاری مورد نظر، ریسك و خطر آن نامیده می شود. با توجه به این تعریف می توان گفت كه ریسك اوراق مشاركت دولتی با سود و سررسید معین بسیار پایین می باشد. چون احتمال كمی وجود دارد كه دولت نسبت به بازخرید اوراق و انجام تعهدات خود ناتوان باشد. اما آیا انتخاب یك سرمایه گذاری با ریسك پایین بهترین انتخاب است؟

پاسخ این پرسش به روحیات افراد بستگی دارد. اینكه فرد تا چه حد محافظه كار و از ریسك و خطر گریزان است و یا تا چه حد به استقبال فرصتهای پرخطرتر ولی با بازده بالاتر می رود. از آنجا كه در بازار سرمایه، تحمل ریسك بیشتر، اغلب به معنی انتظار دریافت بازده بیشتری نیز می باشد، پذیرش ریسك كار غیرمنطقی نخواهد بود. در واقع هیچ وقت بدون قبول ریسك بالاتر نمی توان سود بیشتری كسب كرد. بنابراین پیش از تصمیم گیری در مورد سرمایه گذاری، باید میزان بازده و ریسك مورد انتظار را در نظر گرفت.

تابلوی قیمت سهام

در تالار بورس قیمت سهم مورد معامله ، بلافاصله در تابلوی بورس منعكس می گردد. این امر به خریداران و فروشندگان سهام امكان می دهد تا از آخرین وضعیت معاملات سهام اطلاع پیدا كنند. اطلاعات مربوط به معاملات، در پایان هر روز توسط بورس اوراق بهادار تهران منتشر می شود كه در رسانه اهی گروهی نیز منعكس می گردد.

ورقه سهم

پس از خرید سهام مورد نظر،‌مشخصات خریدار به عنوان سهامدار جدید به شركت اعلام می شود و دفتر سهام شركت نام او را به عنوان سهامدار جدید ثبت می كند. نشانة‌مالكیت، ورقه سهمی است (نمونه روبرو) كه شركت به نام سهامدار صادر می كند و تحویل می گردد. البته تمهیداتی اندیشیده شده تا سهام شركت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار،‌سپرده شود و سرمایه گذاران بتوانند با اعلامیه خرید سهام به معامله سهام خود اقدام كنند ونیازی به دست به دست شدن اصل ورقه سهام نباشد.