تحقیق درمورد عبودیت

چكیده

عبودیت كمال كمالات است و همه كمالات انسانی در این جهت است كه آدمی به عبودیت حق و اصل شود و در مدارج و مراتب آن بالا رود . هیچ كمالی مانند عبودیت آدمی را به مقامی كه شایسته آن است نمی رساند و آنچه به آدمی ، هویت انسانی می دهد ، گام زدن در مسیر عبودیت الهی و ربوبی شدن در پرتو فروغ بندگی است . عبادت حقیقت انسان را ظاهر می سازد و روح را پاك و كسب سعادت می كند و اطاعت خداوند در جاودانگی انسان بسیار موثر است . عبودیت بستر كسب همه ی كمالات است . عبادت واقعی عبادتی است كه صرفا به نیت تقرب به خدا و توجه به حضور او صورت می گیرد .

مقدمه ی تئوری در مورد عبودیت

مفهوم و جایگاه عبودیت

عبودیت كمال كمالات است و همه ی كمالات انسانی در این جهت است كه آدمی به عبودیت حق و اصل شود و در مدارج و مراتب آن بالا رود .

“ عبودیت ”  تسلیم حق بودن و گردن نهادن به خواست الهی است ، یعنی “ عبد ”  جز رضای حق نخواهد و در برابر او در ذلِت  و اطاعت مطلق باشد كه اصل عبودیت ، خضوع و تذلِل است . از همین رو عرب به شتر رام و مطیع “  ‏‎‏‍‎بَعِیرٌ مُعَبـًّدٌ ”  و به راهی كه اثر كوبیده شدن و كثرت رفت و آمد هموار باشد “ طَرِیقٌ مُعَبَّدٌ ” گوید . “  عبادت ”  اطاعت توأم با خضوع و كرنش و فروتنی است و “ تَعَبُّد ” به معنای تنسِك است . “ عَبَدَهُ ”  یعنی او را پرستید و “ عَبَدَِبِهِ  ” یعنی ملازم او شد و از وی فاصله نگرفت و “ عَبْد ” مملوك است ، برده است ، آزاد نیست . بنابراین عبد در برابر مولا ، وجودی برای خویش قائل نیست ، ملازم مولاست و از وی فاصله نمی گیرد ، آزادی و استقلال را از خود سلب می كند و در برابر مولای خویش هیچ گونه خلاف و تعدِی نمی كند ، مطیع اوست و به اراده و خواست او عمل می كند .

چنین كمالی آدمی را با حقیقت خویش آشنا و همراه می كند ، و هر چه انسان در منازل و مراتب عبودیت حق بالاتر رود ، به حقیقت انسانی خود نزدیكتر می شود و اسما و صفات حق را بیشتر در خود جلوه می دهد .

هیچ كمالی مانند عبودیت آدمی را به مقامی كه شایسته ی آن است نمی رساند ، زیرا انسان به میزانی كه عبدٍ خدای متعال بشود ، استعدادهایش در جهت كمال مطلق شكوفا می شود ، و این مقام والاترین مقامات انسانی است .

عبودیت : اصلی ترین دعوت انبیا

تا زمانی كه بت پروری و بت پرستی وجود دارد ، تا زمانی كه آدمی اسیر كرنش در برابر غیر خدا و پرستش امور موهوم است ، بستر عبودیت الله و كمال حاصل از آن برای انسان فراهم نمی شود . از این روست كه پیام آوران الهی بیش از هر چیز بر نفی بت پروری و بت پرستی تأكید كرده اند و تلاش نموده اند مردمان را از بندگی غیر خدا و پیروی شیطان آزاد نمایند و به بندگی حقیقی برسانند كه در چنین بستری

استعدادهای كمالی آدمی در جهت حق شكوفا می شود ، چنانكه در مصباح الشریعه از امام صادق ( ع ) وارد شده است :

” العُبُودِیَّ‍ةُ جَوْهَرَةٌ كُنْهُهَا الرُّبُوبِیهُ . ”

بندگی خدا گوهر گرانبهایی است كه باطن آن آزادی و ربوبیت است .

انسان به میزانی كه عبد می شود و به مقام بندگی دست می یابد ، ربّ می گردد ، و دعوت انبیا ، دعوت به ربوبیت است از طریق عبودیت . انسان تا ازطریق عبودیت به ربوبیت نرسد واجد كمالی حقیقی نمی شود ، زیرا در غیر این صورت خودش نیست ، موجودی مجازی است .

“ ربوبیت ” به معنای مالك شدن ، صاحب بودن ، دارا بودن ، مدِبر بودن ، سرپرست و متصدی بودن است ، و انسان در سایه ی عبودیت الله مالك خود و قوای خویش و واجد كمالات انسانی می شود ، صاحب جمال و جلال می شود ، و زیبایی و خوبی و نیكویی در او جلوه می نماید . دعوت پیام آوران الهی به عبودیت ، راهی است به سوی ربوبیت و اتصاف آدمی به كمالاتی كه لایق آن است .

دعوت پیامبران و مصلحان الهی ، دعوت به خود نیست ، دعوت به عبودیت حق است و فراخوانی به ربوبیت . عبودیت هموار شدن راه است برای ربوبیت ، و بی گمان نمی توان به سوی ربانی شدن و الهی شدن و متِصف به صفات جمال و جلال حق شدن گام برداشت ، جز در سایه ی عبودیت حق و شكستن بتهای عینی و ذهنی . تا زمانی كه بت  پروری و بت پرستی هست ، خداپرستی در محاق است .

حضرت ابراهیم ، بت شكن بزرگ تاریخ ، خطاب به قوم خویش ، بلكه به همه ی اقوام ، در طول تاریخ هشداری بزرگ داده است :

قَالَ أَتَعْبُدُونَ مَا تَنْحِتُونَ .

]  ابراهیم  [  گفت : آیا آنچه را می تراشید ، می پرستید ؟

تا بت پروری ها و بت پرستی ها هست ، راه هموار نیست ، و اگر انسان از راه عبودیت به سوی ربوبیت گام بر ندارد ، گرد خویش می گردد و اسیر بت پروری و بت پرستی می شود و از خس و خاشاكی هم بی ارزش تر می گردد .

آنچه به آدمی ، هویت انسانی می دهد ، گام زدن در مسیر عبودیت الهی و ربوبی شدن در پرتو فروغ بندگی است ، زیرا هویت اصلی و رنگ حقیقی آدمی ، رنگ بندگی و جلوه ی ربوبی آن است . و عبادت ، حقیقت انسان را ظاهر می سازد و رنگ فطرت را در آدمی جلوه می دهد و بستر ربوبیت را فراهم می نماید ، و اگر در این جهت تلاش نشود ، ظلمت آدمی افزون می شود و از ظلمت نیز ظلم بر می خیزد : ظلم فردی ، اجتماعی ، خانوادگی ، سیاسی و اقتصادی . در حالی كه اگر عبادت ، واجد روح عبودیت باشد ، ظلمت زدا و جلوه دهنده ی رنگ حقیقت انسان است .